HĐ Bà cụ gầy gò đi liêu xiêu trên hè phố trong bộ quần áo chân quê đã bạc màu, đầu không đội nón, vai đeo túi xách sờn rách, chân mang dép nhựa quá khổ. Đến trước mỗi cửa hàng, bà cụ đều dừng chân đứng lại, xoay mặt vào bên trong nhìn những người trong nhà bằng đôi mắt nhá nhem, vừa như van xin vừa như ngại ngùng mà không nói gì. Có người lạnh nhạt dửng dưng. Có người bố thí một đôi ngàn.
Có người tế nhị gửi năm bảy ngàn bằng cả hai tay. Dù có hay không, được ít hay được nhiều, tế nhị hay khinh mạn bà cụ cũng vẫn không nói tiếng nào, lẳng lặng khó khăn xoay người liêu xiêu bước về phía trước.
Trưa Sài Gòn trời nắng như đổ lửa. Bà cụ nhập nhòa vào trong nắng nóng như một chiếc lá khô trôi giữa dòng đời bất hạnh.
Tôi ghé vào cửa hàng tạp hóa hỏi mua một vài thứ cần dùng, cũng là lúc bà cụ ấy đang đứng trước gian hàng bên cạnh. Gian hàng ấy có người đàn bà đang vào độ tuổi trung niên và một cụ bà trong dạng tuổi như bà cụ đang đứng bên ngoài nhưng hồng hào, quắc thước hơn rất nhiều. Giữa hai cụ bà khác nhau như một trời một vực. Có lẽ bà cụ và người đàn bà trung niên trong cửa hàng là hai mẹ con.
Người đàn bà trung niên không để cho bà cụ đứng lâu, đã vội bỏ dở dang câu chuyện đang nói với mẹ, bước ra móc túi gởi tận tay bà cụ mấy tờ giấy bạc hai ngàn. Hình như vẫn chưa bằng lòng được với số tiền ấy, người đàn bà toan cất tiền vào túi lại lấy ra mấy tờ nữa gởi thêm rồi lẳng lặng bước vào tiếp tục câu chuyện đang nói với mẹ. Bà cụ bên ngoài cũng lặng lẽ xoay người chậm chạp bỏ đi sau khi nhận được món tiền của người tặng.
Nếu như chỉ có thế thì cũng chẳng có gì đáng nói.
Tôi dù đang mua vật dụng nơi cửa hàng bên cạnh nhưng vẫn để ý thấy được toàn cảnh vừa rồi đã diễn ra.
Khi tôi mua hàng xong bước ra khỏi cửa để lấy xe thì người đàn bà trung niên đã nhìn tôi nói như một lời than: “Tội nghiệp! Tuổi già chừng ấy rồi mà vẫn không có nơi nương tựa. Chắc không con cháu gì nên mới phải ra thân như thế!” Tôi chưa kịp có ý kiến gì thì người đàn bà ấy lại tiếp: “Hoặc giả vẫn còn có con cháu nhưng đã bỏ bê không chịu nuôi dưỡng. Phải lẽ thân tự kiếm miếng ăn để sống, chẳng ai muốn như vậy, chắc là đau khổ lắm!”.
Tôi đã lên xe đi về mà hình ảnh bà cụ già nua đó liêu xiêu trong nắng nóng, lời nói chân tình của người đàn bà trung niên vẫn đeo bám trong tâm trí không rời ra được.
Cuộc đời của mỗi người không nhiều thì ít, cũng có riêng nỗi bất hạnh. Nhưng bất hạnh khi gần cuối cuộc đời rồi mà đơn chiếc không nơi nương tựa quả tình là một sự xót chua không sao bù đắp được. Nỗi bất hạnh càng lớn hơn đến cực cùng khi còn có cháu con mà vẫn thiếu chỗ dung thân, không ai nghĩ tới thì xót chua biết đến ngần nào! Giữa hai sự chua xót ấy, tôi thầm mong bà cụ già không nằm trong trường hợp thứ hai, không phải âm thầm nhận thêm sự nghiệt ngã đắng cay trong điều chua xót đã phải gánh chịu!
Kim Hoa