HĐ Những mùa Trung thu của tuổi thơ đã để lại những kỉ niệm đẹp trong tôi và đám bạn bè. Đó là hình ảnh những chiếc lồng đèn lấp lánh trong đêm Rằm tháng Tám, lũ trẻ nhỏ ngồi ngoài sân nghe kể chuyện chị Hằng mà mắt hướng về cung trăng xa tít, đặc biệt còn có chiếc bánh Trung thu vuông vắn, ngọt ngào mà không thể nào quên được. Trong tôi, nó đã trở thành một kí ức đẹp của tuổi thơ mà giờ đây, mỗi mùa Trung thu giữa đất Sài Gòn nhộn nhịp, lại tự nhiên hiện về. Đẹp nhưng thật giản dị và thương làm sao! 
Hồi còn đi học cấp một, nhà trường tổ chức tết Trung thu cho đám học sinh chúng tôi bằng một buổi lễ khá lớn trong sân trường mát rượi, dưới tán những cây cổ thụ sần sùi. Đứa nào đứa nấy xếp ngay hàng thẳng lối, trước sau răm rắp và vui nhất là lúc đưa tay cho cô giáo phát cho mỗi đứa một cái bánh. Có đứa ăn liền vì không kìm được tính háo ăn, lại có đứa cẩn thận bỏ vào túi áo như được một thứ quà quí giá để về nhà khoe với cha mẹ, ông bà. Thật ra, đây là loại bánh nhỏ nhất và có giá rẻ nhất trong tất cả các loại bánh trung thu được bày bán. Tôi còn nhớ như in, một lần đi ngang nhà đứa bạn, mới có dịp thấy rõ cách làm thứ bánh này. Ông chủ lò bánh béo ịch, cởi trần đen thui xào nhân bánh bằng xác dừa khô nạo với mỡ heo xắt hột lựu trong tình trạng mồ hôi nhễ nhại.
Ông cho phần nhân vào trong nắm bột rồi vo tròn, sau đó cho hỗn hợp này vào cái khuôn để định dạng thành từng cái bánh nhỏ, sau cùng mới đem đi nướng. Mấy đứa nhỏ chúng tôi ai ăn bánh này cũng thấy ngon, thèm thuồng mãi! Không ngon và thèm sao được vì đó là thời khó khăn, nhất là ở một miền quê còn nghèo khó, con nít đâu có nhiều đồ ăn, thức uống như bây giờ. Nhưng chiếc bánh Trung thu đâu chỉ dính dáng đến đám học trò ở tuổi ăn chưa no, lo chưa tới. Bánh phát dư chừng năm mười cái, cô giáo chủ nhiệm mang về nhà và đó là bánh Trung thu của gia đình cô năm đó. Thời đó, thầy cô giáo chúng tôi ở quê phần lớn còn khó khăn, lo được bữa cơm đạm bạc hằng ngày đã mệt rồi, lấy đâu mà mua bánh ở mấy cái quầy ngoài chợ vốn có nhiều khách quen thuộc thành phần khá giả.
May mắn hơn nhiều bạn bè, vì gia đình cũng tương đối, nên tôi và mấy đứa em được ăn bánh Trung thu ngay từ đầu tháng tám. Mẹ tôi mua bánh Trung thu được đóng gói thành cây, mỗi cây gồm 4 cái lớn, giá thuộc loại phải chăng, sản xuất tại Mỹ Tho. Đó là loại bánh mà nhiều người chỉ mua đúng một cây cho gia đình mình mỗi mùa Trung thu về. Tôi còn nhớ, cứ mỗi bữa cơm xong, mẹ cắt cho mỗi đứa một phần tám chiếc bánh nên tôi và các em đứa nào cũng thèm vì ăn chưa đã. Có lần, dì tôi thấy vậy, kêu lên nhà và cho mỗi đứa một cái bánh rất to. Ăn lần đó là ngán luôn cả mùa. Theo lệ, đúng tối đêm rằm, mẹ mới mang ra hộp bánh Trung thu, thường là hiệu Kinh Đô và Đức Phát, của mấy cửa hàng làm ăn với nhà gửi biếu. Bà cẩn thận lấy cái bánh dẻo nhân đậu xanh hay hạt sen cúng trên bàn thờ Phật, còn mấy cái bánh trung thu thì cúng ông bà. Cúng xong, mấy anh em chúng tôi mới được ăn thỏa thích. Giờ đây, cứ đến mỗi mùa Trung thu, tôi lại chọn một hộp bánh có giá tương đối gửi về cho mẹ để biết thêm một chút hương vị Trung thu của đất Sài Gòn.
Hồi còn đi học đại học, cứ đến Trung thu là mẹ lại gửi cho tôi một cây bánh như hồi ở quê để ăn vì biết tính tôi tiết kiệm, chẳng dám ghé mấy quầy bánh ở ngoài đường mà mua vì giá không hợp với túi tiền sinh viên thời đó. Mấy đứa bạn cùng quê, cứ đợi khi quầy bánh hạ giá mua một tặng hai, tặng ba, thì hùn tiền và cử liền một đứa lanh lẹ đạp xe đi mua về ăn. Vậy là cả đám chúng tôi vừa ăn bánh vừa uống trà và mắt nhìn qua khung cửa sổ nhà trọ có ánh trăng tròn nhưng xa vời vợi. Năm ngoái, tôi nhắc lại kỉ niệm ăn bánh Trung thu hạ giá, một thằng bạn thân lắc đầu và nhăn mặt, như sợ lỡ đã ăn nhầm cái bánh có nhân xuất xứ không rõ ràng, mất vệ sinh nghiêm trọng vậy. Tôi hỏi kĩ lại cả đám bạn thì giờ chẳng có đứa nào dám ăn nhiều nữa vì nghe người ta khuyến cáo bánh Trung thu có số kcal cao, ăn nhiều dễ dẫn đến những chứng bệnh mà dân thành phố hay mắc phải như béo phì, tiểu đường và rối loạn mỡ máu,…và hoang mang nhất là tình trạng không an toàn thực phẩm phổ biến ngày nay. Một đứa khác, vốn khá giả và có tính cẩn thận, thì nói chỉ chọn mua những loại bánh trung thu nổi tiếng và đắt tiền để giữ gìn sức khỏe cho bản thân và gia đình. Bánh Trung thu của thời sinh viên giờ chỉ còn trong kỉ niệm của tôi và đám bạn. Thỉnh thoảng, chúng tôi ngồi với nhau nhắc lại nó để nhớ, để cười cho vui trong mỗi lần gặp mặt.
Sáng nay, trên đường đến trường cho buổi lên lớp đầu năm học mới, tôi lại thấy bên đường đã có những quầy bánh Trung thu với bảng hiệu treo cao, có in hình những cái bánh Trung thu xen lẫn những sắc vàng, sắc đỏ trông bắt mắt, hấp dẫn làm sao. Vậy là một mùa Trung thu nữa lại về hòa cùng với cái nắng vàng nhẹ rất đặc trưng của Sài Gòn. Tự nhiên tôi lại nhớ da diết và ước gì được nếm lại cái vị bánh Trung thu của tuổi thơ đã qua của mình
Dương Hoàng Lộc
